Stoppen met zoeken? Wat vind jij?

Zonder zoeken zouden we niet heel ver komen. Het helpt je onder meer om spullen die je kwijt bent weer terug te vinden, geeft soms duidelijkheid over wat de beste weg is en helpt je bij aan te komen op je bestemming. Toch kan het zoeken je op een zeker moment in jouw persoonlijke ontwikkeling in de weg gaan zitten. Stoppen met zoeken kan dan veel opleveren! Wat vind jij?

Naar de bekende weg vragen

Tijdens een heerlijke wandeling werd ik aangesproken door een oude man op een fiets die een wat verwarde indruk maakte. Hij vroeg: “Weet u misschien hoe ik bij de Lidl kom? Ik dacht dat ik de weg wist, maar ik ben het kwijt.” Ik zat kennelijk nog in de werkmodus, want ik reageerde op zijn vraag met een tegenvraag: “Zit hier een Lidl? Wat leuk! Dat wist ik niet!” De man raakte hier in eerste instantie niet minder verward door, maar tot zijn eigen verbazing begon hij aan mij uit te leggen waar de Lidl zit: “Ja, het zit naast de Albert Heijn en bij die fietsenwinkel. Je moet hier linksaf en dan nog een keer links aan het eind van de weg.” De zoektocht van de man kwam hiermee ten einde, omdat hij weer herkende wat hij al wist.

Je weet al wat je wilt vinden, anders kan je niet zoeken. – Jan Koehoorn

Onderzoek het zoeken

Terwijl ik doorliep dacht ik aan een vraag die tijdens een satsang werd gesteld: “Waarom ligt dat wat we zoeken altijd op de allerlaatste plek waar we kijken? Omdat je daarna niet verder zoekt.” In diezelfde satsang legde Jan Koehoorn uit dat we vaak bezig zijn met het resultaat van ons zoeken, terwijl het zoeken zelf nauwelijks onderzocht wordt. Zou het zoeken stoppen doordat je gevonden hebt wat je zocht, of vind je door te stoppen met zoeken? Deze vraag vond ik lastig te beantwoorden, tot ik een boek in handen kreeg.

Ik zoek niet, ik vind. – Pablo Picasso

Twee soorten zoeken

In een van de prachtige boeken van Swami Dayananda Saraswati, Inleiding tot Vedanta, wordt de aard van het zoeken op meerdere manieren verhelderd. In het onderdeel waar de aard van succes wordt beschreven maakt Dayananda onderscheid tussen twee soorten zoeken. De eerste is het bereiken van het nog niet bereikte, oftewel dingen die bereikt kunnen worden door inspanning. Gisteren was ik mijn sleutels kwijt. De kennis dat ik ze had gebruikt toen ik thuis kwam en dat ze dus in het huis moesten zijn, zorgde er niet voor dat ik mijn sleutels weer had. Ik moest een inspanning leveren: zoeken om de sleutels te vinden. Soms leidt zo’n inspanning tot vinden en soms niet. Zo zijn wij jaren geleden een horloge kwijt geraakt, dat we nog steeds niet hebben gevonden.

Zoeken naar het reeds bereikte

Als tweede en minder bekende categorie noemt Dayananda het bereiken van het reeds bereikte. Hij verwijst daarbij naar volmaaktheid. In wezen ben je volmaakt en dat ervaar je ook regelmatig, als je keihard moet lachen bijvoorbeeld. Maar ergens zit er een overtuiging dat je onvolmaakt bent. Vervolgens ga je zoeken naar volmaaktheid, terwijl het al bereikt is. Doordat elke inspanning beperkt is, is het resultaat van die inspanning ook beperkt. Volmaaktheid (wat onbeperkt is) wordt zo schijnbaar onbereikbaar. Bij de eerste categorie (bereiken van het nog niet bereikte) was kennis belangrijk, maar inspanning onmisbaar. Bij de tweede categorie zoeken draait het om kennis en brengt inspanning je alleen maar verder af van waar je al bent. Een voorbeeld om dit te verhelderen.

Blijf niet zoeken naar de waarheid; laat slechts je overtuigingen los. – Boeddha

De weg vragen, terwijl er geen weg is

Ik wandel elke dag een flink stuk naar de praktijk en het lijkt wel alsof ik een bord om mijn nek heb hangen met ‘vraag mij de weg’, want ook deze keer werd ik aangesproken. Net toen ik het ziekenhuis passeerde hield een wat oudere man mij staande met de vraag: “Als ik naar het ziekenhuis wil en ik ga die kant op, moet ik dan de eerste of de tweede brug over?” Ik vertelde hem dat als ik tussen die twee opties mocht kiezen, ik voor de eerste brug zou gaan. Hij bedankte mij en maakte aanstalten om weg te lopen. Voordat hij daadwerkelijk op weg zou gaan zei ik: “Meneer, weet u dat u al bij het ziekenhuis bent? Het is dat gebouw waar we naast staan.” Lachend namen we afscheid en hij maakte dankbaar gebruik van de kennis dat hij al bereikt had wat hij wilde bereiken.

Waarom verdwalen de eerste stap in de juist richting is, lees je in ons boek: Verdwalen!

Foto gevonden op Pixabay
Citaten gevonden op: citaten.net en Spotify
Tekstredactie: Ellen Rietveld