In de schaduw schuilt licht

In de schaduw schuilt licht

Licht en schaduw kunnen mooi gebruikt worden als metafoor om iets te belichten waar mensen die zich bezig houden met persoonlijke ontwikkeling, vroeg of laat mee te maken krijgen. Ik bedoel dan het kijken naar de dingen van jezelf die je liever niet ziet en waar je wellicht zelfs een hekel aan hebt: jouw schaduwkant. In dit blog schijnen we daarom een licht op de schaduw!

Iemand met zijn schaduw confronteren is hem zijn eigen licht laten zien. – Carl Gustav Jung

Zonder schaduw geen licht

Als je nooit in het volle licht gaat staan, zal jouw schaduw niet zo opvallen, maar hij is er wel. Ga je in the spotlight staan, dan zal de schaduw ineens duidelijk zichtbaar worden. Een ding is zeker: licht en schaduw zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Die dingen horen nu eenmaal bij elkaar, net zoals goede eigenschappen en slechte eigenschappen van mensen. Dit betekent dat als een mens goede eigenschappen heeft, hij of zij ook slechte eigenschappen heeft. Toch willen we vaak liever de goede eigenschappen benadrukken en de slechte weg stoppen. Zo ontkennen we een deel van onszelf, dat gekend wenst te worden als een kind dat aandacht vraagt. Als je het blijft weg stoppen, zal het op verschillende manieren blijven terugkomen in jouw leven. De vraag is of eigenschappen in werkelijkheid goed of slecht zijn, of dat wij er een mening over hebben gevormd die wat onderzoek vraagt.

Waar veel licht is valt ook diepe schaduw. – Johann Wolfgang von Goethe

Wat wil je niet zijn?

De vraag ‘Wie of wat wil je zijn?’ komt in coaching en loopbaantrajecten vaak naar voren. Het is elke keer weer prachtig om het antwoord hierop samen te ontdekken. In dit blog wil ik eens aandacht schenken aan de tegenovergestelde vraag: ‘Wat wil je absoluut niet zijn?’ Het antwoord op deze vraag kan net zoveel bevrijding schenken. Sommige mensen hebben hun hele leven zo ingericht dat ze kunnen voorkomen dat ze iets zijn. Bijvoorbeeld slordig, slecht georganiseerd of onaardig. Ze zijn als het ware bezig om hun eigen schaduw te ontlopen en tegelijk het licht te benadrukken. Dodelijk vermoeiend en (op de lange duur) onmogelijk. Dit ‘spel’ speel je alleen onbewust en daarom is het je niet te verwijten. Een eerste stap om hiermee aan de slag te gaan is om een lijst te maken met eigenschappen die je absoluut niet wilt hebben.

Wanneer je een aspect van jezelf niet erkent, gaat het je leven beheersen. – Debbie Ford

Wijzen? Ben je wel wijs?

Als je alle eigenschappen waar je een hekel aan hebt op een rij zet, zul je merken dat ze stuk voor stuk een bepaald gevoel bij je oproepen. Wil je de lijst compleet maken, denk dan eens aan de schaduwkanten van mensen in jouw omgeving waar jij je aan ergert of die je misschien zelfs al uit je leven hebt verbannen. Stop met wijzen en overweeg de mogelijkheid dat ze je iets laten zien waar je bij jezelf weerstand tegen hebt. Een voorbeeld. Iemand heeft een gruwelijke hekel aan dominante mensen. Nader onderzoek wijst uit dat ze zich in werkelijkheid verzet tegen haar eigen dominantie, omdat ze ooit bedacht heeft dat dominantie slecht is om als eigenschap te hebben. Dit zorgt er niet alleen voor dat ze vaak ongewenst haar eigen mening inslikt, maar ook dat deze persoon zich (onbewust) omringt met dominante personen, terwijl ze dominantie juist wilde vermijden.

Alleen wanneer je tegen jezelf liegt of een bepaald aspect van jezelf verafschuwt, voel je de emotionele lading bij het gedrag van een ander persoon. – Debbie Ford

Je bent ook wat je niet wilt zijn

Of je het nu wilt of niet, je bent alles. Het kan goed zijn dat bepaalde eigenschappen vaker bij je naar voren komen, maar dat wil niet zeggen dat het tegenovergestelde niet bij jou hoort. Je kan bijvoorbeeld superintelligent zijn, maar op sommige momenten ben je ook gewoon een domme sukkel. Dit zou prima zijn, als je er zelf vrede mee zou hebben. Wil je koste wat kost voorkomen dat je als dom overkomt, dan ga je alles in het werk stellen om maar zo slim mogelijk te zijn. Dit kan even opluchting geven, maar is geen duurzame oplossing, omdat de schaduwkant zich vroeg of laat toch weer aandient.

Zij werpen hun schaduw voor zich uit, die hun lantaarn op hun rug dragen. – Rabindranath Tagore

Schaduw (v)erkennen, aan de slag!

Daar zit je dan met je complete lijst met eigenschappen die je niet wenst te hebben en waar je bij anderen zo’n hekel aan hebt. En nu? Hieronder een aantal manieren om aan de slag te gaan met jouw schaduwkant.

1. Haal de lading eraf

Debbie Ford, die schaduwwerk als specialiteit had en er boeken over schreef, gaf de volgende tip. Zet voor alle woorden die op je lijst staan de woorden ‘ik ben….’ en spreek het hardop uit. Het mooiste is als je dit samen met iemand doet die hetzelfde woord gebruikt en daar ‘jij bent…’ aan vooraf laat gaan. Je blijft dit dan net zo lang herhalen tot de emotionele lading ervan af is. De oefening lijkt vreemd, maar ik heb er goede ervaringen mee. Kom je hier niet verder mee, lees dan eens een van haar boeken of kom langs voor een bak koffie en wat extra hulp.

2. Onderzoek je overtuigingen

Veel van de woorden op de lijst met voor jou ongewenste eigenschappen komen voort uit jouw overtuigingen. Het is opvallend hoe zeker mensen er soms van zijn dat iets 100% slecht is. Eerlijkheid heb ik al eerder als voorbeeld genomen. Is het slecht als een kind oneerlijk is tegen een kinderlokker en zo zichzelf beschermt? Zou het ook voordelen kunnen hebben om niet alles altijd maar te weten? Zou je eens iets aan een ander kunnen overlaten? De algemene vraag die je kan stellen bij de – in jouw ogen – slechte eigenschappen is: “Wat heeft het mij gebracht?” Wantrouwen zorgt er bijvoorbeeld voor dat je je niet zomaar overal in stort. Is dat slecht?

3. Ga in gesprek met de eigenschappen

Geef alle eigenschappen die jij van jezelf verafschuwt een naam: Onzekere Otto, Luidruchtige Lia of Gestructureerde Greta. Nu kan je over de eigenschappen praten alsof ze los staan van jou, en in feite is dat ook zo. Alleen doordat je ze negeerde bleven ze op onverwachte manieren terugkomen. Vraag je nu eens af wat bijvoorbeeld Otto je wil vertellen. Wat is zijn boodschap voor jou? Wat brengt hij? Kan je waardering opbrengen voor wat hij je geeft? Mag hij er zijn?

Schijn jouw licht er eens op

Bedankt voor het lezen van dit blog. Heb je vragen of opmerkingen? Laat ze dan gerust hieronder achter als reactie of stuur me een e-mail. Ik wens je veel licht en prachtige schaduwen toe!

De citaten zijn afkomstig van de website www.citaten.net.
Foto gemaakt door Martino Pietropoli.